Таксісы 1 значэння

-1-

Экалагічны слоўнік

Таксісы (ад грэч. taxis - парадак, размяшчэнне), накіраваныя рухальныя рэакцыі жывёл у адказ на які-небудзь знешні раздражняльнік. Крыніцай раздражнення можа быць святло (фотатаксіс), тэмпература (тэрматаксіс), вільгаць (гідратаксіс), хімічнае рэчыва (хематаксіс), пашкоджанне (траўматаксіс), электрычны ток (гальванатаксіс), сіла зямнога прыцяжэння (геатаксіс) і г.д. Калі рухі арганізмаў накіраваны да раздражняльніка, назіраецца дадатны таксіс, ад раздражняльніка - адмоўны. Раздражняльнікі, якія прыцягваюць да сябе, называюцца атрактантамі (ад лац. attraho - прыцягваю), а тыя, што аддаляюць, - рэпелентамі (ад лац. repello - адштурхваю, аддаляю). Пры Т. цела жывёл займае пэўнае становішча ў адносінах да крыніцы раздражнення. Напр., рыбіна вош плавае заўсёды спінай уверх - да святла. Калі асвяціць жывёлу знізу, яна перавернецца і будзе плаваць спінай уніз. Дзякуючы Т. аднаклетачныя арганізмы адшукваюць ежу, больш спрыяльныя месцы пражывання, пазбягаюць шкодных уздзеянняў.