Лотман_Юрый_Міхайлавіч 1 значэння

-1-

Культуралогія

Лотман Юрый Міхайлавіч (1922-1993), расейскі культуролаг, літаратуразнавец. Скончыў філалагічны факультэт Ленінградскага ўніверсітэта (1950). З 1950 працаваў у Эстоніі. Быў прафесарам, загадчыкам кафедры расейскай літаратуры (1960-1977) Тартускага ўніверсітэта. Заснавальнік Тартуска-Маскоўскай семіятычнай школы, якая атрымала шырокае міжнароднае прызнанне. Праблемы гісторыі, тэорыі літаратуры і культуры даследаваў у шырокім гісторыка-культурным і гісторыка-побытавым кантэкстах (у т.л. з пункту погляду семіётыкі). Пры аналізе паэтычных сістэм звяртаўся да структурнага метаду. Аўтар кніг пра творчасць А.С.Пушкіна, М.М.Карамзіна і інш., тэлеперадач «Гутаркі пра расейскую культуру». Разглядаў культуру як адкрытую знакавую сістэму і структуру, якая ўключае галоўны элемент - натуральную мову і іншыя структурныя адзінкі, да якіх адносяцца розныя віды мастацтва. Адначасова культура для Л. - гэта і своеасаблівы «тэкст», які існуе ў пэўным «кантэксце», і доўгатэрміновая калектыўная памяць, якая выбарачна перадае ў прасторы і часе інтэлектуальную і эмацыянальную інфармацыю. У манаграфіі «Культура і выбух» (1992) акрэсліў адрозненні паміж «выбуховымі» сацыякультурнымі працэсамі ў Расеі (з яе супярэчлівай дыхатамічнай культурай) і заходняй цывілізацыяй з больш плаўным і менш разбуральным развіццём. Многія працы Л. прысвечаны таксама побыту, тэатру, кіно, жывапісу і інш.