Марксізм 1 значэння

-1-

Малы тлумачальны слоўнік сацыялагічных тэрмінаў

Марксізм (Мarxism), адно з найбольш уплывовых вучэнняў у сацыяльнай тэорыі ХХ ст., якое атрымала назоў ад імя яго заснавальніка - К.Маркса; грунтуецца на так званым матэрыялістычным вытлумачэнні гісторыі (гл. матэрыялістычная канцэпцыя гісторыі), якое выходзіць з таго, што жыццё грамадства вызначае развіццё ягоных прадукцыйных сілаў (спосаб вытворчасці), якія абумоўліваюць пэўны тып дачыненняў паміж асобамі й сацыяльнымі групамі, а таксама ідэі, што пануюць у тым тыпе грамадства (ідэалогія); паводле марксістаў, гісторыя кожнага грамадства ёсць паслядоўнасцю сацыяльных фармацыяў, што змяняюць адна адну (першабытны лад, рабаўладальніцкі, феадальны лад, капіталізм, сацыялізм, камунізм); марксізм зрабіў найбольшы даробак у гісторыю тэхналагічнага развіцця грамадства, тэорыю класавай структуры і тэорыю ідэалогіі; апрача артадаксальнага марксізму (Маркс, Энгельс, Ленін), вылучаюць таксама аўстра-марксізм (Гільфэрдынг, Рэнэр), заходні марксізм (Дз.Лукач і сябры франкфурцкае школы) і структуралістычны марксізм (Л.Альцюсэр).